De eetbare Waddenkust Groningen
Mee in de dynamiek
De Waddenkust is een bijzonder landschap. Buitendijks zorgen het getij, sedimentstromen, de seizoenen en zoet- zout gradiënten voor een hoog dynamisch landschap met een grote aantrekkingskracht voor veel wadvogels, vissen, schelp- & schaaldieren en andere flora en fauna. Binnendijks zorgt de optimale controle van de vruchtbare zeekleigronden voor zeer winstgevende akkerbouw. Duizenden tonnen pootaardappelen uit de noordelijke kleischil gaan de hele wereld over. Deze situatie is echter niet oneindig houdbaar.
Dit landschap van natuurlijke en cultuurlijke overvloed staat door klimaatverandering en zeespiegelstijging steeds meer onder druk. Verzilting, perioden van droogte of extreme neerslag maken de teelt van een monocultuur van landbouwgewassen steeds moeilijker. Tegelijkertijd dreigt het bijzondere inter getijdenlandschap, dat van groot belang is voor de migratie van miljoenen wadvogels en trekvissen, door versnellende zeespiegelstijgingen verdere opwarming geleidelijk te verdrinken.
Om ook in de toekomst van dit landschap van overvloed te kunnen blijven oogsten is een mentaliteitsverandering nodig: van een controlerende benadering, die alle onzekerheden en extremen probeert uit te bannen, naar een flexibele houding, waarbij meebewogen wordt op de dynamiek en diversiteit van het landschap. Deze houding vormt de basis voor een nieuw perspectief: De Eetbare Waddenkust.
Een dynamisch voedsellandschap [ca 50w]
In de Eetbare Waddenkust is het landschap een resultante van de dynamiek en de diversiteit aan condities. Voortbouwend op de afwisseling tussen zoet en zout, nat en droog, hoog en laag en kleiig en zandig ontstaat een breed palet aan condities die ruimte bieden aan zowel flora en fauna en een gevarieerd voedsellandschap. Deze rijkdom in het gebied maakt het aantrekkelijk om te wonen, werken en te vertoeven op vakantie. Zo wordt de Waddenkust een buffet waar iedereen, zowel wadvogel en toerist, van mee kan eten.
Wat eten we in 2100?
Waar het huidige systeem gericht is op winst en bulkproductie van enkele gewassen (met name pootaardappel) en daarbij alle onzekerheden uitbant, biedt een systeem dat drijft op de dynamiek en diversiteit van het landschap de mogelijkheid voor een breed palet aan producten: van aardappel tot kokkel, van zeekraal tot mosterd en van snijbiet tot spiering. Ons menu in 2100 bestaat voor een groot deel uit lokale gewassen en vangsten, maar ook uit nieuwe vormen van eiwitten zoals wieren en insecten. Door de Waddenkust als een brede productieve zone te beschouwen, waarbij voedselproductie en natuur met elkaar verweven worden, ontstaat een enorm divers menu. Uit het kustlandschap van Noord-Groningen kan met deze benadering voldoende gevarieerd voedsel gehaald om alle drie de noordelijk provincies jaarrond te voorzien.
Kringlooplandbouw [ca 80w]
Dit productieve landschap richt zich vooral op de regio in plaats van op de wereldmarkt en biedt ook kansen voor het sluiten van de kringlopen. Door het koppelen van boerenbedrijven kunnen grondstoffen en voeding worden uitgewisseld, waardoor het gebied minder afhankelijk wordt van kunstmest en krachtvoer. Er ontstaan tegelijkertijd kansen voor lokale verwerking en vermarkting van Groningse kwaliteitsproducten. Hierdoor hervinden de dorpen hun connectie met het kustlandschap en profiteert iedereen mee van de nieuwe rijkdom.
Groningen, in opdracht van Provincie Groningen en Gemeente groningen, i.s.m. GRAS