Groenvisie Eindhoven
Eindhoven staat zoals veel steden in Nederland voor een grote uitdaging op het gebied van klimaat, biodiversiteit en gezondheid. Daarnaast leggen de huidige woningbouwopgave, energietransitie en mobiliteitstransitie een grote claim op de openbare ruimte en het landschap binnen de stedelijke contour. De groenstructuur van Eindhoven kan vooral bijdragen aan een leefbare en klimaat adaptieve stad als deze significant de ruimte krijgt en ondanks toekomstige verdichtingsopgaven niet dreigt te worden volgebouwd. De Groenvisie Eindhoven Eindhoven is een uitwerking van het groenbeleidsplan voor een groener centrum van Eindhoven.
In de analyse werden verschillende urgente thema’s onderzocht zoals groenvoorzieningen, mobiliteit, nieuwe woningbouwontwikkelingen en klimaat. Reagerend hierop heeft Flux ambitiekaarten ontwikkeld voor een gevarieerde en verbonden groenstructuur. De belangrijke groenstructuren voor centrum Eindhoven worden gevormd door de groene wiggen, lijnvormige structuren zoals de radialen en tangenten, en diverse plekken zoals parken, pleinen en hoven. Deze groenstructuren staan niet op zichzelf maar versterken elkaar door onderlinge verbinding. Voor het groenplan worden 12 openbare ruimte-typologieën onderscheiden die het gehele openbare stedelijke weefsel omvatten, waarmee de hele binnenstad onderdeel kan worden van het groenplan en Centrum Eindhoven gefaseerd een groene impuls kan krijgen. De typologieën vormen een manier van aanpak tot vergroening, waarbij elke plek een zorgvuldige eigen invulling zal krijgen bij nadere vervolguitwerkingen.
De groenambities op structuurniveau zijn vervolgens verbeeld bij concrete plekken in de stad waar de kans ligt om met vergroening meerdere opgaven aan te pakken, en tonen de urgentie aan van een groene leefomgeving in toekomstige ontwikkelingen. Niet alle ambities passen tegelijkertijd op een plek, waarbij keuzes gemaakt moeten worden. Bij de ene plek zal meer nadruk liggen op klimaatadaptatie, terwijl een andere plek zich leent voor recreatie of ontspanning. Deze lijst van ‘groenplekken’ is dynamisch en kan uitbreiden, en maakt de groenambities inzichtelijk in een diversiteit van schaal, ruimtelijke opgaven en verschillende typologieën. Zo wordt niet alleen de potentie van een dak, maar ook van een steeg, stadspark of plein verbeeld.
Het Wilhelminaplein is bijvoorbeeld een levendig plein met horeca die van oudsher werd gebruikt voor markten en feesten, maar waar tegenwoordig op een relatief stenig plein de auto dominant is. Lokale bewoners en ondernemers willen het Wilhelminaplein dan ook het groenste plein van Eindhoven maken. Met een sterkere aanwezigheid van bomen, meer verblijfkwaliteit, ruimte voor waterberging en de auto te gast. Flux heeft in participatie met deze bewoners en ondernemers een eerste ambitie verbeeld waarin het Wilhelminaplein getransformeerd wordt van parkeerplein naar parkplein. Het concept was een groen en klimaat adaptief stadsplein voor ontmoeting, verkoeling en verblijven. Hierin biedt een centrale open ruimte plek voor verschillende activiteiten met reuring. Straks pakt men een terras onder vrij uitgroeiende bomen terwijl Eindhovenaren de markt en evenementen bezoeken en kinderen uit de buurt hier spelen. Het vergroende plein stimuleert biodiversiteit met gevarieerde beplanting, kan water bergen tijdens piekbuien en geeft verkoeling op hete zomerdagen. Een aantrekkelijk waterelement versterkt het verkoelend effect en creëert een impuls in speelaanleiding en geluidsbeleving. Ambitie is om de grote hoeveelheid rijwegen en parkeren geleidelijk af te schalen en een ‘auto te gast’ sfeer te creëren met een sharedspace inrichting. Gezien de complexiteit van verkeerstromen en inrichting zal een gefaseerde transformatie nodig zijn.
Eindhoven, in opdracht van het de gemeente Eindoven, openbare ruimte, stedelijke transformatie, nieuwe natuur, klimaatadaptatie, mobiliteit, Flux landscape architecture, 2022